Leren doe je overal….
maar niet op hetzelfde moment, op dezelfde manier of dezelfde inhoud en dus heel vaak niet wat de leraar beoogt met een les. Voor sommige leraren (en ouders) misschien een frustrerende gedachte, maar waarschijnlijk komt het uiteindelijk iedereen wel bekend voor. Probeer maar eens een kind te leren trappenlopen, zwemmen, lezen als het er nog niet aan toe is. ‘A hell of a job’, die veel weerstand en frustratie oproept, lang duurt en weinig resultaat geeft. En dan te bedenken, dat deze zaken vaak in no time geleerd worden als de rijpheid, motivatie, zin en succeservaring er zijn.
‘Iedereen wil leren, dus zorg dat je het niet verpest’, is mijn advies aan het onderwijs. Dat weten ze bij DSA al goed.. Dus toen ik enkele maanden terug door Marieke gevraagd werd of voorzitter van het bestuur van DSA niet iets voor mij zou zijn, werd ik vooral nieuwsgierig. Tenslotte mocht ik ooit zelf leraar en schoolleider zijn van een algemeen bijzondere school voor onderwijs op grondslag van vrije persoonlijkheidsvorming (De Werf in Zaandijk) en heb ik als onderwijsadviseur mogen meewerken aan de ontwikkeling van Het Kleurenorkest in Limmen, een school met als pijlers NLP, oplossingsgericht werken en natuurlijk leren. Ik houd dus wel van onderwijsvormen waar een visie achter zit, die leerlingen ruimte geeft om hun eigen ontwikkeling vorm te geven, die talenten helpt te ontdekken en ontwikkelen en die vrijheid koppelt aan verantwoordelijkheid op het niveau dat de leerling aankan. Bovendien heb ik in mijn werk als onderwijsbegeleider bij Onderwijsversterkers (toen nog OBD Noordwest) in Alkmaar heel veel scholen in Noord-Holland gezien en ook begeleid.
Ik ken de worsteling
Ik ken de worsteling van sommige scholen om hun leerlingen gemotiveerd te krijgen of te houden en ik ken de leerlingen, die het in het klassikale systeem niet redden. Geen probleemkinderen, maar kinderen met andere onderwijsbehoeften. Behoeften, waar de school niet aan kan voldoen. Enkelen kiezen uiteindelijk voor DSA, sommigen worden zelfs thuiszitter. Vaak is er dan al veel mentaal beschadigd. ‘Een ongelukkig kind kun je niets leren’, zei mijn oude directeur ooit bij zijn afscheid. Dat heeft eerst herstel van (zelf)vertrouwen nodig. Bij DSA noemen ze dat ontscholen. Dat kost tijd, maar dit is voorwaarde om weer tot leren te komen. Kinderen van ouders, die van meet af bewust voor democratisch onderwijs kiezen, hebben dat niet. Zij kijken nog wel eens vreemd op van de ‘fratsen’ van de zijinstromers.
Eerst maar eens kijken
‘Eerst maar eens kijken hoe het er in de molen aan toegaat,’ dacht ik dus. Ik mocht bij mijn tweede bezoek meteen deelnemen aan een schoolkring. Deze werd bezocht door zowel stafleden als studenten (de DSA-naam voor leerlingen) en geleid door James, een student. Ook de notulist was een student. Toen ik vroeg of ik ergens op mocht reageren, antwoordde James: ‘Nee, pas als je aan de beurt bent.’
Er kwam een voorstel (motie), een vragenronde, een meningenronde en een consentronde. Van wie met een voorstel niet kan leven, wordt in dit systeem een alternatief verwacht, zodat de richting constructief blijft. Iedereen had in deze kring zonder onderbreking zijn/haar bijdrage kunnen leveren en er werd besloten.
Onder de indruk
Ik was onder de indruk van deze sociocratische kring en de burgerschapscompetenties van de studenten. Na een blik op het positieve inspectierapport, waaruit duidelijk bleek hoe DSA de studenten volgt en begeleidt besloot ik ja te zeggen. Dat was natuurlijk niet genoeg. Ook de verbindingskring (bestuur) moest dat doen. En zo geschiedde. Ik hoop nog veel te kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van DSA.
Ruud Musman