Een groepje studenten heeft het initiatief genomen voor het Feest van de Langste Nacht. Een gezellige avond voor mensen van school en hun familie, een mengeling van Halloween, Kerst en Zonnewende. Via een rondgang langs allerlei activiteiten worden bezoekers ontvangen. Er is een Kerstspel, mensen kunnen hun hart luchten, oude pijn loslaten  en bij de Priesteres van het Nieuwe Leven een naam ophalen. Via de droom kunnen zij hun ontdekkingsreis vervolgen, naar nieuwe ervaringen. Mooi om te zien hoe de plannen voor deze avond zijn omgezet in realiteit.

Aan het eind van de ontdekkingsreis kom je in de grote zaal. Langzaam druppelen enkele mensen binnen. Zijn er maar zo weinig mensen? Wat te doen? Nog even wachten, de maaltijd beginnen? File, zowel op de snelweg als in het pand blijken de aanleiding van deze stilte voor de storm. Ineens stroomt de zaal vol, de tafel staat vol met allemaal meegebrachte heerlijkheden en vormt het middelpunt van de belangstelling. Als de inwendige mens is versterkt wordt er gezongen en geluisterd. Gesprekken worden aangeknoopt en afgebroken. De tieners scharen zich rond de biljarttafel en hebben hun eigen feestje.

De eerste lege schalen worden weggehaald, nieuwe worden neergezet. Een aantal afwassers biedt zich aan. Wie nog niet langs de ontdekkingsreis is gegaan, kan aansluiten voor een nieuwe ronde. Als ik met wat lege schalen naar de keuken loop, vang ik een flard van een gesprek op tussen twee ouders. ‘Soms twijfel ik wel eens. Is dit dan de inspirerende leeromgeving, waar ze het over hebben? Ik loop wel eens binnen en komt het op mij erg deprimerend over. Is dit  de school waar mijn kind het gaat redden?’

Deze uitspraak raakt me. Natuurlijk is er teleurstelling, dat we niet voldoen aan de verwachtingen van deze ouder. Pijn. Kunnen we ooit aan deze verwachting voldoen? Mijn interne ontdekkingsreis gaat van start. Is dat de opgave waarvoor we staan? Of is het een kwestie van verwachtingen bijstellen, samen nieuwe wegen ontdekken?

Ik ontdek  blijdschap over de eerlijkheid die er is. Wat fijn, dat deze twijfel open wordt besproken met andere ouders. Al deze ouders hebben voor deze school gekozen. Vanuit hun eigen visie, hoop en verlangen of vanuit ervaringen op andere scholen en een kind wat daarin niet tot zijn recht komt. Is dit de juiste keuze? Je wilt toch het beste voor je kind en leidt deze weg in het onbekende daar naartoe? Dankbaarheid voor de moed om deze reis met ons aan te gaan, met andere ouders hierover uit te wisselen

Herkenning is er ook. Ik herinner me mijn kennismaking als ouder met democratisch onderwijs. Ik vergelijk het vaak met abseilen: dat moment dat je aan de rand van de afgrond staat, even voordat je beslist dat je je gewicht gaat toevertrouwen aan het touw. Dit is onveilig! Pure angst. Ik heb echter ook geleerd, dat wat ik onder leren versta buiten mijn comfortzone begint. Wij hebben gekozen: we gaan ervoor. Bij vragen gingen we in gesprek, zowel met mijn dochter en begeleiders, als met andere ouders. We komen er samen wel uit, vinden nieuwe wegen. De uitwisseling met ouders leidden bij mij tot de overtuiging: in elke regio moet een democratische school zijn. En de inspiratie om daarin initiatief te nemen.

Er is ook herkenning over het beeld van de deprimerende omgeving. Momenten met het gevoel van: ‘ Daar zit ik dan, met mijn inspiratie. Met zeven mensen die ik niet ken, maar met wie ik wel de sprong in het onbekende heb gewaagd. Mogen we elkaar eigenlijk wel? Hier zijn we dan, met tien, twintig, veertig, vijftig kinderen waarvan een deel negatieve ervaringen heeft met volwassenen en onderwijs. We vinden van alles op ons pad over huisvesting, bestemmingsplannen, veiligheidsvoorschriften, inspectie en regelgeving in Nederland’. Natuurlijk besef ik me achteraf dat de omgeving niet deprimerend is: de ontmoediging is toegeslagen, maar in het moment voelt het wel zo.

Ik herinner me de reactie van mijn dochter, op zo’n dag van ontmoediging. Het was in haar laatste schooljaar, waarin zij ook had gekozen voor DSA. Even thuis mijn frustratie uitend, was ik nogal ongenuanceerd in mijn bewoordingen.  ‘Marieke van Soest!  Als jij denkt dat waar is wat je zegt, dan zie je niet de mensen waar je naar kijkt, maar alleen je eigen oordelen. Vind je het gek dat mensen zich niet laten zien, als je zo over ze denkt?’.

Op dat moment beseft ik, hoe mijn beoordeling van de situatie bijdraagt aan het klimaat in de school. Schokkend, hoe sterk de neiging is om vast te houden aan mijn eigen beeld en anderen op basis daarvan te beoordelen. En ik ben bang dat ik daarin niet de enige ben. Dit besef vormt de drijfveer het anders te doen, steeds weer mijn oordeel los te laten en echt met anderen in contact te komen. Ik ben dankbaar voor alle keren dat dat lukt.

Dankbaar voor de samenwerking met studenten, die ook vanavond weer zo’n mooie invulling van de avond hebben gecreëerd. Voor de ouders, die hun twijfels onder hun arm meenemen, maar zich hierdoor niet laten weerhouden. Ze gunnen hun kind de kans, die ze hopen dat DSA is. Voor collega’s, die na een enerverende periode en een lange dag toch nog die laatste dag voor de vakantie aanwezig zijn op de visiedag. Zoveel verschillende mensen, elk met hun eigen kijk op leven en leren, die met elkaar brainstormen om samen de volgende stap vorm te geven aan veranderend onderwijs in een veranderende wereld. DSA is life. We leren met vallen en opstaan, van en met elkaar. Waar meningsverschillen en aanvaringen er mogen zijn, maar steeds weer aanleiding zijn tot het aangaan van de dialoog en samen afspraken maken. Mijn vertrouwen blijft groeien, keer op keer.

‘Ik ben zo bang dat we geen vrienden meer zijn’. Zo open en eerlijk wordt het aangegeven door studenten.  Vertrouw op die intentie van vriendschap en geef elkaar even de ruimte om jezelf te herpakken. Vind mensen die je daarbij kunnen helpen als dat nodig is. Morgen is er weer een nieuwe dag, om de draad weer op te pakken en verder te bouwen aan je vriendschap. Het is zo mooi, om dagelijks van deze momenten mee te mogen maken. Ik wil zo graag mijn beeld hiervan met anderen delen, zodat zij ook kunnen zien wat ik zie. We leren zoveel, elke dag weer.

Angst, twijfel, hoop, verwachting, verschil van visie, verschil van mening, het mag er allemaal zijn. Woeste hoogten, diepe dalen. Oneindig wachten en stroomversnellingen. Het feest van de Langste Nacht, de visiedag en nu Kerstvakantie. Twee weken lang weer even landen in mijn eigen werkelijkheid. Aandacht voor elkaar, familie en vrienden.

In 2018 pakken we de draad weer op. Samen maken we er weer een inspirerend en liefdevol jaar van.